Pedagogika penitencjarna

obowiązkowe

Wykład

A. Wymagania formalne: podstawowa wiedza z przedmiotów: pedagogika resocjalizacyjna, patologie społeczne

B. Wymagania wstępne : Student ma podstawową wiedzę o charakterze nauk społecznych i humanistycznych i relacjach

zachodzących między tymi naukami, ma podstawową wiedzę o: strukturach i instytucjach społecznych, potrafi

prawidłowo interpretować zjawiska społeczne.

Cele przedmiotu

1. Celem głównym jest: zapoznanie studentów z najważniejszymi zagadnieniami z zakresu przedmiotu: pojęcie i przedmiot pedagogiki penitencjarnej, pojęcie systemu penitencjarnego, w tym charakterystyki polskiego systemu penitencjarnego, także na tle innych systemów europejskich oraz aspektów i metod procedury resocjalizacyjnej.

2. Zapoznanie studentów z najważniejszymi aktami prawnymi regulującymi sytuacje osób pozbawionych wolności: w tym Europejskimi Regułami Więziennymi, Regułami Minimalnymi ONZ.

3. Przybliżenie studentom specyfiki pracy personelu penitencjarnego.

4. Zapoznanie z istotą i charakterystyką zjawiska podkultury więziennej, zaburzeń i patologii społeczności więziennej oraz wyzwaniami readaptacji osób przebywających w zakładach karnych.

Treści programowe

A – problematyka wykładu

1. Pojęcie i przedmiot pedagogiki penitencjarnej.

2. Zakład karny jako instytucja wychowawcza. Postępowanie wobec osób odbywających karę pozbawienia wolności (Europejskie Reguły Więzienne, Reguły Minimalne ONZ).

3. Pojęcie systemu penitencjarnego – elementy składowe, podstawy normatywne. Zmiany w perspektywie czasowej.

4. Charakterystyka polskiego systemu penitencjarnego na tle innych krajów europejskich

5. Charakterystyka społeczności więziennej i problematyka postępowania penitencjarnego wobec jej wybranych grup.

6. Aspekty i metody penitencjarnej procedury resocjalizacyjnej

7. Istota i charakterystyka zjawiska podkultury w zakładzie karnym.

8. Zaburzenia i patologie w społeczności więziennej.

9. Ujemne determinanty oddziaływania penitencjarnego.

10. Specyfika pracy personelu penitencjarnego.

11. Społeczna readaptacja więźniów

A – problematyka ćwiczeń

1. Organizacja pracy w Zakładach Karnych, regulaminy, zasady, obowiązki służbowe funkcjonariuszy

2. Terapia w ZK, nauka i praca poza terenem zakładu

3. Podział i charakterystyka zakładów karnych

4. Wyposażenie cel, gwara więzienna, przejawy tzw. „drugiego życia”

5. Elementy pracy kuratora sądowego we współpracy z pracownikiem socjalnym w kontekście readaptacji społecznej skazanych

6. Dzieci i rodzina osadzonych – zjawisko stygmatyzacji i dyskryminacji oraz powrotności do przestępczości

ćwiczeń

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć :

A.1. wykorzystywana podczas zajęć:

- Machel H. Sens i bezsens resocjalizacji penitencjarnej – casus polski, Kraków 2007 r

- Szczygieł G.B. Społeczna readaptacja skazanych w polskim systemie penitencjarnym, Białystok 2002 r.

- Przybyliński S., Podkultura więzienna. Wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej, Kraków 2005 r.

- Jaworska A., Leksykon resocjalizacji, Kraków 2012 r.

- Machel H., Więzienie jako instytucja karna i resocjalizacyjna, Gdańsk 2003 r.

- Szczepaniak P., Polski System Penitencjarny Ujęcie integralno-kulturowe, Warszawa 2013 (online)

- P. Szczepaniak, Konteksty pedagogiki penitencjarnej, w: Resocjalizacja Polska, 2011

B. Literatura uzupełniająca

- Kodeks karny wykonawczy, Ustawa z dn. 6 czerwca 1997 r.

- Europejskie Reguły Więzienne. Zalecenie nr R(87) dla państw członkowskich Rady Europy.

- Stańdo -Kawecka B., Podstawy prawne resocjalizacji, Warszawa 2000 r.

- znajomość bieżącego dyskursu medialno-społecznego w kontekście pedagogiki penitencjarnej

Wiedza

W odniesieniu do efektów wzorcowych (K_W10, K_K_W15, K_W17,)

i efektów obszarowych (H2P_W08, S2P_W05, S2P_W02, S2P_W03, S2P_W07, S2P_W08, H2P_W09)

następujące efekty przedmiotowe:

Student, studentka:

1. posiada uporządkowaną wiedzę o celach, organizacji i funkcjonowaniu instytucji penitencjarnych, pogłębioną w wybranych zakresach zgodnie z zakresem pedagogiki resocjalizacyjnej.

2. ma uporządkowaną wiedzę o uczestnikach i elementach systemów penitencjarnych, pogłębioną w zakresach zgodnych z pedagogiką resocjalizacyjną i praktyką pedagogiczną w jej obszarze.

3. dysponuje podstawową wiedzą o bezpieczeństwie i higienie pracy w instytucjach penitencjarnych.

Umiejętności

W odniesieniu do efektów wzorcowych (K_U01, K_U05, K_U10, K_U15)

i efektów obszarowych (S2P_U01, H2P_U01, S2P_U06, H2P_U11, S2P_U02

S2P_U03, S2P_U05, H2P_U10, H2P_U03, S2P_U04, S2P_U07, H2P_U07)

Student, studentka:

1. posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji na temat zjawisk dotyczących problematyki penitencjarnej i pokrewnych obszarów społecznych rozmaitej natury, przy użyciu różnych źródeł oraz interpretowania ich z punktu widzenia problemów edukacyjnych.

2. posiada pogłębione umiejętności prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii, popierania ich rozbudowaną argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, kierując się przy tym zasadami etycznymi – w obszarze problematyki penitencjarnej.

3. potrafi wybrać i zastosować właściwy dla resocjalizacyjnej działalności pedagogicznej sposób postępowania, potrafi dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania pojawiających się zadań zawodowych w obszarze pedagogiki resocjalizacyjnej

4. umie stosować przepisy prawa odnoszącego się do instytucji związanych ze sferą problematyki penitencjarnej

Kompetencje

W odniesieniu do efektów wzorcowych (K_K01, K_K06) i efektów obszarowych (H2P_K01, S2P_K01, S2P_K06, S2P_K04H2P_K04), następujące efekty przedmiotowe:

Student, studentka:

1. ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie

potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego

2. odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, podejmowane

decyzje i prowadzone działania oraz ich skutki, czuje się odpowiedzialny

wobec ludzi, dla których dobra stara się działać, wyraża taką postawę

w środowisku specjalistów i pośrednio modeluje to podejście wśród innych

A. Sposób zaliczenia

 wykład – egzamin

 ćwiczenia – zaliczenie z oceną

B. Formy zaliczenia

 egzamin pisemny z pytaniami otwartymi i dłuższą wypowiedzią pisemną

 ćwiczenia (praca zaliczeniowa w formie pisemnej lub prezentacji)

C. Podstawowe kryteria :

 znajomość treści objętych problematyką wykładu i ćwiczeń

 umiejętność wykorzystania materiałów źródłowych w dyskusji i podczas egzaminu

 obecność na zajęciach (1 nieobecność dopuszczalna, wg regulaminu studiów)

 ocena kompetencji komunikacyjnych