Podstawy prawa karnego i prawa wykroczeń

obowiązkowe

Wiedza z zakresu wstępu do prawoznawstwa, w tym zwłaszcza elementarna znajomość tekstów prawnych i kontakt z aktami prawnymi

Cele przedmiotu

Celem nauczania przedmiotu jest nabycie przez studenta wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecz-nych opisanych w efektach kształcenia, dotyczących systemu polskiego prawa karnego wraz z prawem wykroczeń na tle europejskim i międzynarodowym – w szczególności w odniesieniu do konstrukcji odpo-wiedzialności indywidualnej i osobistej sprawcy, jej warunków, granic oraz okoliczności ja wyłączających.

Celem dodatkowym jest uwrażliwienie na konieczność przestrzegania ustawowych i konstytucyjnych gwa-rancji w tej dziedzinie, zwłaszcza wynikających z zasady domniemania niewinności, oraz przygotowanie studentów do kontaktu z kodeksem karnym i kodeksem wykroczeń ze zrozumieniem i w sposób refleksyj-ny.

Treści programowe

1. Pojęcie prawa karnego – jego podstawowe cechy i funkcje: ochronna, subsydiarna, gwarancyjna, pre-wencyjno-wychowawcza.

2. System prawa karnego sensu largo: normy prawa karnego materialnego, procesowego i wykonawczego. Podstawowe działy prawa karnego w obrębie systemu: powszechne, wojskowe, skarbowe, nieletnich (15-17 lat), wykroczeń, europejskie (Rada Europy i Unia Europejska), międzynarodowe prawo karne.

3. Fundamentalne zasady prawa karnego.

4. Rozwój prawa karnego. Ustawa karna – źródła prawa karnego. Konstrukcja przepisów prawa karnego. Wykładnia – problem dopuszczalności stosowania analogii.

5. Zasady obowiązywania ustawy karnej: w przestrzeni i wobec osób.

6. Przestępstwo i zasady odpowiedzialności karnej. Pojęcie czynu zabronionego i różnica w stosunku do przestępstwa. Ustawowe znamiona czynu zabronionego: przedmiot, strona przedmiotowa, podmiot, strona podmiotowa. Jedność – wielość czynów. Zbieg przepisów, zbieg przestępstw.

7. Okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną: okoliczności wyłączające bezprawność (kontratypy), okoliczności wyłączające winę.

8. Kary i środki karne oraz zasady i dyrektywy ich orzekania. Środki zabezpieczające.

9. Traktowanie nieletnich – dwutorowa odpowiedzialność na podstawie kodeksu karnego (art. 10 § 2) oraz ustawy z 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.

10. Przedawnienie i zatarcie skazania. Ułaskawienie, amnestia, abolicja.

11. Systematyka przestępstw – część szczególna kodeksu karnego oraz ustawy pozakodeksowe.

12. Rozwój ustawodawstwa polskiego w zakresie prawa wykroczeń.

13. Europejskie modele orzekania w sprawach o wykroczenia.

14. Źródła polskiego prawa wykroczeń oraz zasady ich obowiązywania.

15. Pojęcie wykroczenia oraz „czyny przepołowione”. Wykroczenie a przestępstwo. Katalog kar i środków karnych w kodeksie wykroczeń.

Wykaz źródeł

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

Dukiet-Nagórska T., Prawo karne. Część ogólna, szczególna i wojskowa, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.

Gardocki L., Prawo karne, C.H. Beck, Warszawa 2019.

Marek A., Marek-Ossowska A., Prawo wykroczeń (materialne i procesowe), C.H. Beck, Warszawa 2019.

Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2018.

B. Akty prawne wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń, tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 821 ze zm.

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 969 ze zm.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1950 ze zm.

C. Literatura uzupełniająca

Bojarski T., Kruk E., Skrętowicz E., Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz, LexisNexis Warszawa 2014.

Haak-Trzuskawska A., Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2015.

Sakowicz A. (red.), Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2017.

Kania A., Włodkowski O., Prawo karne materialne część ogólna. Kazusy i zadania problemowe, orzecznictwo, Difin, Warszawa 2017.

Kania A., Włodkowski O., Prawo karne materialne część szczególna. Kazusy i zadania problemowe, orzecznictwo, Difin, Warszawa 2017.

Efekty uczenia się

Wiedza

Kr1_W05

S1P_W07

S1P_W08

S1P_W10

S1P_W11

1. Ma wiedzę o normach prawa publicznego i prywatnego niezbędną do regulacji i oceny zjawisk społecznych i ekonomicznych w zakresie uprawnień i zobo-wiązań (obowiązków) stron.

Zna procedury postępowania w zakresie spraw administracyjnych, cywilnych, gospodarczych, z elementami prawa karnego i prawa wykroczeń oraz egzeku-cji administracyjnej

Umiejętności

Kr1_U03

S1P_U02

S1P_U03

1. Potrafi właściwie analizować przyczyny przebieg i skutki konkretnych spraw administracyj-nych i cywilnych, zjawisk i procesów społecznych, z wykorzystaniem podstawowych teorii i właściwych metod nauk społecznych i prawnych. Potrafi zidentyfikować interesariuszy procesów i zjawisk ze sfery publicznej.

Kr1_U05

S1P_U05

2. Prawidłowo posługuje się systemami normatywnymi oraz wybranymi normami i regułami (prawnymi, ekonomicznymi, moralnymi) w celu rozwiązania podstawowego zadania

Kr1_U06

S1P_U02

S1P_U06

S1P_U07

S1P_U08

3. Wykorzystuje zdobytą wiedzę do rozstrzygania dylematów pojawiających się w pracy za-wodowej. Potrafi rozwiązać podstawowe problemy z zakresu administracji, zapewnienia dostępu do usług publicznych oraz zarządzania jednostkami terytorialnymi, pojawiające się w praktyce , posiada umiejętności wykorzystania zdobytej wiedzy z uwzględnieniem umiejętności nabytych podczas praktyki zawodowej

Kr1_U07

S1P_U02

S1P_U06

S1P_U07

S1P_U08

4. Analizuje proponowane rozwiązania podstawowych problemów z zakresu działania administracji publicznej, umie przedstawić ich zalety i wady oraz zaproponować w tym zakresie odpowiednie rozstrzygnięcia

Kr1_U08

S1P_U09

S1P_U10

5. Posiada umiejętność przygotowania typowych prac pisemnych oraz wystąpień ustnych i prezentacji w języku polskim, dotyczących zagadnień z zakresie funkcjonowania admini-stracji, z wykorzystaniem podstawowych różnych źródeł.

Dobiera właściwe metody badawcze i analizuje wyniki badań związane z problemami spo-łecznymi, w tym administracyjnymi.

Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem podstaw praw-nych, orzecznictwa, poglądów innych osób oraz formułowania wniosków

Kompetencje społeczne (postawy)

Kr1_K01

S1P_K01

S1P_K06

Samodoskonalenie - rozumie potrzebę rozwoju i uczenia się przez całe życie; potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności; zna swoje silne i słabe strony, stawia sobie ambitne cele na miarę swoich możliwości; umie przyjąć porażkę, przyznać się do błędu

Kr1_K02

S1P_K02

S1P_K03

S1P_K05

Współpraca - potrafi harmonijnie współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role; potrafi uzgodnić z grupą cele i podział zadań; jest otwarty, szanuje odmienność innych członków zespołu

Kr1_K03

S1P_K02

Komunikacja - potrafi w sposób zrozumiały dla innych przedstawić swój pogląd, zagadnienie; odważnie (ale z rozwagą) wyraża swoje zdanie, nie boi się zadawać pytań; potrafi kulturalnie uczestniczyć w dyskusji; umie wyrażać konstruktywną krytykę

Kr1_K04

S1P_K04

S1P_K05

Uczciwość - stosuje się do zasad etyki; szanuje prawo; jest obiektywny; potrafi dostrzec konflikt interesów; prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu

Kr1_K05

S1P_K05

S1P_K03

Odpowiedzialność - dotrzymuje terminów; potrafi odpowiednio określić priorytety służące reali-zacji określonego przez siebie zadania; konsekwentnie dąży do celu; umie pracować systema-tycznie i samodzielnie; stosuje się do reguł i norm życia społecznego; ma świadomość odpowie-dzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju i Europy

Kr1_K06

S1P_K07

Kreatywność - myśli kreatywnie, potrafi wyjść poza utarte schematy; potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy; potrafi elastycznie dostosować się do wymogów otoczenia

Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne

A. Sposób zaliczenia

• wykład – egzamin

• ćwiczenia – zaliczenie ustne

B. Formy zaliczenia:

Wykład - Egzamin testowy z pytaniami wielokrotnego wyboru

Ćwiczenia – przygotowanie w grupach referatu, odpowiedź ustna

C. Podstawowe kryteria

Wykład - Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny jest udzielenie odpowiedzi na minimum 60 % pytań.

Ćwiczenia - Ostateczna ocena stanowi średnią matematyczną oceny odpowiedzi na 3 pytania, oceny za przygotowania referatu oraz ocen za aktywność w trakcie zajęć.

Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny z ćwiczeń jest odpowiedź na minimum 60 % z 3 zadań problemowych.

Oceniana jest rzeczowość, merytoryczność oraz sposób zaprezentowania tematyki referatu.

Na ostateczną ocenę ma też wpływ aktywność na ćwiczeniach.

nie dotyczy