Poradnictwo rodzinne 1000-PE-POW21APR-N2
Wykład (WYK) Semestr Zimowy 2013/14

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

1. Kargulowa, A. (2005). O teorii i praktyce poradnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (rozdział 2: Po-radnictwo).

2. Kawula, S., Brągiel, J., Janke, A.W. (1998). Pedagogika rodziny. Toruń: Wydawnictwo Adam Marsza-łek.(Rozdział 2)

3. Bandler, R., Grinder, J., Satir, V. (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. Gdańsk: GWP.

4. Satir, V. (2000). Terapia rodziny. Gdańsk: GWP.

5. Stierlin, H., Rucker-Embden, I., Wetzel, N., Wirsching, M. (1999). Pierwszy wywiad z rodziną. Gdańsk: GWP

6. Satir, V. (2000). Terapia rodziny. Teoria i praktyka. Gdańsk: GWP.

7. Jasnoch, M. Specjalistyczne poradnictwo rodzinne w Polsce. www.wrzos.org.pl/projekt1.18/.../Ekspertyza%20ZE%20RzD.pdf

8. Ławniczak, D., Marszałkowska, M., Mierzejewska, B., Polczyk, D., Zeller, L. Standard specjalistycznego porad-nictwa rodzinnego, dla rodziny z dziećmi. www.wrzos.org.pl/download/Zalacznik_8.pdf

9. Sęk, H. (1985). Wybrane koncepcje teoretyczne jako podstawa poradnictwa małżeńskiego i rodzinnego. W: M.Kozakiewcz (red.). Wybrane zagadnienia poradnictwa małżeńskiego i rodzinnego (s. 51-84). Warszawa: Pań-stwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.

10. Sokoluk, W. (1985). Doradztwo i formy psychoterapii w poradnictwie małżeńskim oraz rodzinnym. W: M.Kozakiewcz (red.). Wybrane zagadnienia poradnictwa małżeńskiego i rodzinnego (s. 110-136). Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.

11. Komorowski, A. (1985). Wybrane zagadnienia diagnozy i terapii małżeńskiej. W: M.Kozakiewcz (red.). Wybrane zagadnienia poradnictwa małżeńskiego i rodzinnego (s. 137-161). Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.

12. Tryjarska, B. (red.) (2012). Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości. Warszawa: Wy-dawnictwo Naukowe SCHOLAR. (rozdziały: 1, 3, 4, 8, 9, 11)

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

1. Bandler, R., Grinder, J., Satir, V. (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. Gdańsk: GWP.

2. Satir, V. (2000). Terapia rodziny. Gdańsk: GWP.

3. Satir, V. (2000). Terapia rodziny. Teoria i praktyka. Gdańsk: GWP.

4. Tryjarska, B. (red.) (2012). Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości. Warszawa: Wy-dawnictwo Naukowe SCHOLAR. (rozdziały: 1, 3, 4, 8, 9, 11).

B. Literatura uzupełniająca

1. Gladding, S. (1994). Poradnictwo zawodowe zajęcie wszechstronne. Warszawa: KUP

2. Lamb, R. (1998). Poradnictwo zawodowe w zarysie. Warszawa: KUP.

3. Rostowska, T. (2008). Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia. Kraków : Impuls (s.89-108).

Wiedza

Zna elementarną terminologię używaną w pedagogice i rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych. Student definiuje pojęcia: rodziny, poradnictwa i poradnictwa rodzinnego. Opisuje przedmiot i podmiot poradnictwa. Student potrafi przedstawić podobieństwa i różnice między poradnictwem rodzinnym i psychoterapią rodzinną.

Ma podstawową wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia zarówno w aspekcie biolo-gicznym jak i psychologicznym oraz społecznym. Student charakteryzuje etapy rozwoju rodziny oraz czynniki sprzyjające i zaburzające funkcjonowanie rodziny.

Ma podstawową wiedzę o rodzajach więzi społecznych i o rządzących nimi prawidłowościach. Student identyfikuje znaczenie relacji w rodzinie pochodzenia dla relacji między małżonkami i ich dziećmi. Wyjaśnia znaczenie relacji między małżonkami dla zdrowia psychicznego i za-chowania dziecka.

Ma elementarną wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń. Student charakteryzuje komunikację w rodzinie i opisuje jej zna-czenie dla funkcjonowania rodziny i jej członków. Opisuje podstawowe błędy komunikacyjne w rodzinie.

Ma podstawową uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących. Student wymienia i opisuje problemy rodzin najczęściej poja-wiające się w poradnictwie rodzinnym.

Ma elementarną, uporządkowaną wiedzę na temat różnych subdyscyplin pedagogiki obejmującą terminologię, teorię i metodykę. Student wymienia rodzaje poradnictwa, jego subdyscypliny oraz charakteryzuje każdą z nich.

Ma podstawową wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej i pomocowej. Student opisuje znaczenie doświadczeń rodzinnych dla zachowania każdego z uczestników porady rodzinnej.

Ma elementarną wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań, normach, procedurach sto-sowanych w różnych obszarach działalności pedagogicznej. Student zna i wymienia etapy pomagania w poradnictwie rodzinnym. Wymienia metody i środki poradnictwa rodzinnego. Opi-suje błędy w poradnictwie rodzinnym.

Umiejętności

Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z róż-nymi obszarami działalności pedagogicznej. Student analizuje: komunikację między członkami rodziny, zasady panujące w rodzinie, kontakty rodziny z jej otoczeniem zewnętrznym.

Potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych a także motywów i wzorów ludzkich zachowań. Student wykorzystuje wiedzę psychologiczną do analizowania relacji między małżonkami oraz między rodzicami a dziećmi oraz wyprowadza wnioski dla poradnictwa rodzin-nego.

Potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii (ICT). Student samo-dzielnie studiuje literaturę przedmiotu.

Ma rozwinięte umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej, potrafi używać języka specjalistycznego i porozumiewać się w sposób precyzyjny i spójny przy użyciu rożnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie pedagogiki, jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów. Student stosuje techniki aktywnego słuchania, definiuje zakłócenia w komu-nikacji interpersonalnej. Posługuje się językiem specjalistycznym z zakresu poradnictwa rodzin-nego.

Posiada umiejętność prezentowania własnych pomysłów, wątpliwości i sugestii, popierając je argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów. Student prezentuje własne pomysły dotyczące przebiegu porady rodzinnej i formułuje wątpliwości w kontekście dostępnej wiedzy teoretycznej z zakresu poradnictwa rodzinnego. Student konstruuje scenariusz wstępnego wywiadu z rodziną zgłaszającą się po poradę.

Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania, interpreto-wania oraz projektowania strategii działań pedagogicznych; potrafi generować rozwiązania konkretnych problemów pedagogicznych i prognozować przebieg ich rozwiązywania oraz prze-widywać skutki planowanych działań. Student, posługując się wiedzą teoretyczną, proponuje własne wyjaśnienie przyczyn trudności rodzinnych, dyskutuje je w kontekście wiedzy teo-retycznej oraz proponuje alternatywne rozwiązania problemu.

Potrafi animować prace nad rozwojem uczestników procesów pedagogicznych oraz wspierać ich samodzielność w zdobywaniu wiedzy, a także inspirować do działań na rzecz uczenia się przez całe życie. Student w oparciu o wiedzę teoretyczną proponuje i wybiera właściwy sposób prowa-dzenia porady rodzinnej.

Potrafi posługiwać się zasadami i normami etycznymi w podejmowanej działalności, dostrzega i analizuje dylematy etyczne; przewiduje skutki konkretnych działań pedagogicznych. Student analizuje dylematy etyczne w poradnictwie rodzinnym.

Kompetencje społeczne (postawy)

Ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki własnego rozwoju i kształcenia.

Student jest zorientowany na podnoszenie swojej wiedzy i umiejętności z zakresu poradnictwa rodzinnego.

Docenia znaczenie nauk pedagogicznych dla utrzymania i rozwoju prawidłowych więzi w śro-dowiskach społecznych i odnosi zdobytą wiedzę do projektowania działań zawodowych. Student wykazuje kreatywność w wykorzystaniu wiedzy zawodowej do projektowania działań z zakresu poradnictwa rodzinnego.

Ma przekonanie o wadze zachowania się w sposób profesjonalny, refleksji na tematy etyczne i przestrzega zasad etyki zawodowej. Student jest wrażliwy na kwestie etyczne w poradnictwie.

Dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudza pracą, poszukuje optymalnych rozwiązań, postępuje zgodnie z zasadami etyki. Student troszczy się o przestrzeganie zasad etycznych w poradnictwie rodzinnym

Wykład: znajomość treści prezentowanych na wykładzie oraz literatury przeznaczonej do samodzielnego studiowania

A. Problematyka wykładu

Charakterystyka podstawowych pojęć: rodzina, poradnictwo w tym poradnictwo rodzinne, doradca. Podobieństwa i różnice między poradnictwem rodzinnym i psychoterapią rodzin. Zakres – zadania poradnictwa rodzinnego. Organizacja poradnictwa rodzinnego. Etapy poradnictwa rodzinnego. Włączanie dziecka do poradnictwa rodzinnego. Poradnictwo rodzinne w świetle różnych teorii. Metody, środki i formy poradnictwa rodzinnego. Poradnictwo rodzinne wobec problemów rodziny. Błędy popełniane przez doradców. Etyczne aspekty poradnictwa.

• wykład z prezentacją multimedialną