Komunikacja interpersonalna i społeczna

Celem przedmiotu jest wyposażenie studentów w wiedzę z zakresu komunikacji i kontaktów interpersonalnych oraz – kluczo-we umiejętności komunikacyjne. Uczestnicy zajęć powinni nie tylko umieć się porozumiewać w różnych formach i stylach stosownie do sytuacji i okoliczności, ale także – rozwiązywać konflikty na płaszczyźnie komunikacji ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności mediacji i negocjacji. Zajęcia powinny wyposażyć uczestników w wiedzę i umiejętności dotyczące zachowań komunikacyjnych wynikających z obranego przez nich kierunku studiów (praca pedagoga i nauczyciela w obszarze kontaktów z uczniem, jego rodzicem, innym nauczycielem, dyrekcją szkoły oraz placówkami i instytucjami współpracującymi ze szkołą). Mają także na celu uświadomienie studentom znaczenia w komunikacji takich cech i postaw, jak: sprawność i precyzja językowa, empatia, właściwa samoocena i asertywność.

Treści programowe

Konwersatorium

1. Proces komunikacji i jego elementy. Funkcje komunikacji.

2. Kanały komunikacyjne. Dystans w komunikacji.

3. Rodzaje komunikacji. Kierunki komunikacji.

4. Popularne sposoby komunikowania się.

5. Komunikacja niewerbalna.

6. Profesjonalna komunikacja.

Ćwiczenia

7. Wpływ stanu emocjonalnego na komunikację.

8. Sieci w komunikacji. Plotka.

9. Efektywność komunikacji. Przeszkody w skutecznej komunikacji. Aktywne słuchanie.

10. Komunikacja międzykulturowa.

11. Techniki wywierania wpływu.

12. Manipulacja i perswazja.

13. Zachowania asertywne.

14. Negocjacje jako forma komunikacji.

15. Komunikacja w sytuacjach konfliktowych.

16. Mediacje jako forma komunikacji i rozwiązywania konfliktów.

17. Problemy społeczeństwa informacyjnego.

18. Komunikacja w sieci.

19. Umiejętności interpersonalne i ich znaczenie w środowisku zawodowym nauczyciela.

20. Komunikacja w środowisku zawodowym nauczyciela (kontakty z uczniami, rodzicami i nauczycielami). Zebranie z rodzicami.

21. Komunikacja pisemna w zawodzie nauczyciela (dokumentacja, pisma urzędowe itp.).

Wykaz literatury

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć:

1. H. Bieniok, Sztuka komunikowania się, negocjacji i rozwiązywania konfliktów, Wydawnictwo Akademii Ekonomicz-nej, Katowice 2005.

2. K. Bocheńska-Włostowska, Akademia umiejętności interpersonalnych. 20 spotkań z komunikacją, Impuls, Kraków 2009.

3. Z. Nęcki, Komunikacja międzyludzka, Antykwa, Kraków 2000.

4. Z. Nęcki, Komunikacja niewerbalna [w:] Z. Nęcki, Negocjacje w biznesie, Kraków 2005.

5. J. Penc, Komunikacja i negocjowanie w organizacji, Difin, Warszawa 2010.

B. Literatura uzupełniająca

6. N. Doherty, M. Guyler, Mediacja i rozwiązywanie konfliktów w pracy, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2010.

7. E. Griffin, Podstawy komunikacji społecznej, GWP, Gdańsk 2003.

8. M. L. Knapp, J. A. Hall, Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich, Wrocław, Astrum 2000.

9. A. B. Pease, Mowa ciała, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2011.

10. A. B. Pease, Mowa ciała w pracy, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2011.

11. N. Peeling, Negocjacje. Co dobry negocjator wie, robi i mówi, PWE, Warszawa 2010.

12. A. Słaboń, Konflikt społeczny i negocjacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2008.

13. J. Stewart (red.), Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi, PWN, Warszawa 2000.

Wiedza

W odniesieniu do efektów kierunkowych KP6_WK2

Student zna i rozumie różne teorie komunikacji, społeczno-kulturowe konteksty ich powstawania oraz złożone procesy warunkujące ich występowanie (zna ich powiązania ze studiowaną specjalnością, posiada wiedzę na temat procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, w tym w działalności pedagogicznej: dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz ich prawidłowości i zakłóceń).

Umiejętności

W odniesieniu do efektów kierunkowych KP6_UW19, KP6_UK2, KP6_UO2

Student potrafi analizować i oceniać treści przekazu medialnego, potrafi także wykorzystać taki przekaz w działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej i/lub pomocowej. Posiada umiejętności pozwalające inicjować i utrzymywać interakcje komunikacyjne oraz budować relacje społeczne z innymi uczestnikami procesów pedagogicznych, studiów i badań, umie także pełnić różne role w sytuacji współpracy.

Kompetencje

W odniesieniu do efektów kierunkowych KP6_KK1, KP6_KK3, KP6_KO1

Student posiada samowiedzę dotyczącą własnego profesjonalizmu oraz osobistych możliwości i ograniczeń, jest gotów do pracy nad własnym rozwojem, także podczas pedagogicznej działalności praktycznej. Ponadto jest gotów do współpracy i współdziałania z innymi - specjalistami i niespecjalistami - zarówno podczas pracy indywidualnej jak i zespołowej. Student jest gotowy do wypełniania zobowiązań społecznych oraz działania na rzecz środowiska społecznego i interesu publicznego

Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne

A. Sposób zaliczenia

- konwersatorium – zaliczenie z oceną

- ćwiczenia – zaliczenie z oceną

B. Formy zaliczenia

- konwersatorium: obecność i aktywny udział w zajęciach,

- ćwiczenia: obecność i aktywny udział w zajęciach oraz napisanie pracy zaliczeniowej na jeden ze wskazanych tematów

C. Podstawowe kryteria

konwersatorium:

- obecność i aktywny udział w zajęciach

ćwiczenia:

- obecność na zajęciach

- aktywne uczestnictwo w zajęciach

- praca zaliczeniowa