Poradnictwo rodzinne

obowiązkowe

Ćwiczenia
Wykład

podstawowa wiedza z zakresu psychologii, podstawowe umiejętności z zakresu komunikacji i posługiwania się podstawową terminologią psychologiczną

Cele przedmiotu

Celem przedmiotu jest dostarczenie wiedzy z zakresu organizacji i funkcjonowania poradnictwa rodzinnego, głównych problemów jakimi zajmuje się poradnictwo rodzinne, w tym zagadnień związanych z komunikacją w rodzinie oraz dostar-czenie podstawowych umiejętności związanych z prowadzeniem poradnictwa rodzinnego.

Treści programowe

A. Problematyka wykładu

Charakterystyka podstawowych pojęć: rodzina, poradnictwo w tym poradnictwo rodzinne, doradca. Podobieństwa i różnice między poradnictwem rodzinnym i psychoterapią rodzin. Zakres – zadania poradnictwa rodzinnego. Organizacja poradnictwa rodzinnego. Etapy poradnictwa rodzinnego. Włączanie dziecka do poradnictwa rodzinnego. Poradnictwo rodzinne w świetle różnych teorii. Metody, środki i formy poradnictwa rodzinnego. Poradnictwo rodzinne wobec problemów rodziny. Błędy popełniane przez doradców. Etyczne aspekty poradnictwa.

B. Problematyka ćwiczeń

Charakterystyka interakcji doradcy i rodziny. Prowadzenie wywiadu z rodziną – pierwszy kontakt z rodziną. Komunikacja werbalna i niewerbalna – techniki; komunikacja błędy i bariery komunikacyjne. Poczucie własnej wartości i wyrażanie uczuć. Identyfikowanie reguł rodzinnych. Nawiązywanie kontaktu z dzieckiem. Analiza ról w rodzinie. Wgląd we własny sposób funkcjonowania w rodzinie. Wykorzystanie genogramu rodziny w poradnictwie rodzinnym.

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):

A.1. wykorzystywana podczas zajęć

1. Kargulowa, A. (2005). O teorii i praktyce poradnictwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (rozdział 2: Po-radnictwo).

2. Kawula, S., Brągiel, J., Janke, A.W. (1998). Pedagogika rodziny. Toruń: Wydawnictwo Adam Marsza-łek.(Rozdział 2)

3. Bandler, R., Grinder, J., Satir, V. (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. Gdańsk: GWP.

4. Satir, V. (2000). Terapia rodziny. Gdańsk: GWP.

5. Stierlin, H., Rucker-Embden, I., Wetzel, N., Wirsching, M. (1999). Pierwszy wywiad z rodziną. Gdańsk: GWP

6. Satir, V. (2000). Terapia rodziny. Teoria i praktyka. Gdańsk: GWP.

7. Jasnoch, M. Specjalistyczne poradnictwo rodzinne w Polsce. www.wrzos.org.pl/projekt1.18/.../Ekspertyza%20ZE%20RzD.pdf

8. Ławniczak, D., Marszałkowska, M., Mierzejewska, B., Polczyk, D., Zeller, L. Standard specjalistycznego porad-nictwa rodzinnego, dla rodziny z dziećmi. www.wrzos.org.pl/download/Zalacznik_8.pdf

9. Sęk, H. (1985). Wybrane koncepcje teoretyczne jako podstawa poradnictwa małżeńskiego i rodzinnego. W: M.Kozakiewcz (red.). Wybrane zagadnienia poradnictwa małżeńskiego i rodzinnego (s. 51-84). Warszawa: Pań-stwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.

10. Sokoluk, W. (1985). Doradztwo i formy psychoterapii w poradnictwie małżeńskim oraz rodzinnym. W: M.Kozakiewcz (red.). Wybrane zagadnienia poradnictwa małżeńskiego i rodzinnego (s. 110-136). Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.

11. Komorowski, A. (1985). Wybrane zagadnienia diagnozy i terapii małżeńskiej. W: M.Kozakiewcz (red.). Wybrane zagadnienia poradnictwa małżeńskiego i rodzinnego (s. 137-161). Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.

12. Tryjarska, B. (red.) (2012). Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości. Warszawa: Wy-dawnictwo Naukowe SCHOLAR. (rozdziały: 1, 3, 4, 8, 9, 11)

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta

1. Bandler, R., Grinder, J., Satir, V. (1999). Zmieniamy się wraz z rodzinami. Gdańsk: GWP.

2. Satir, V. (2000). Terapia rodziny. Gdańsk: GWP.

3. Satir, V. (2000). Terapia rodziny. Teoria i praktyka. Gdańsk: GWP.

4. Tryjarska, B. (red.) (2012). Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości. Warszawa: Wy-dawnictwo Naukowe SCHOLAR. (rozdziały: 1, 3, 4, 8, 9, 11).

B. Literatura uzupełniająca

1. Gladding, S. (1994). Poradnictwo zawodowe zajęcie wszechstronne. Warszawa: KUP

2. Lamb, R. (1998). Poradnictwo zawodowe w zarysie. Warszawa: KUP.

3. Rostowska, T. (2008). Małżeństwo, rodzina, praca a jakość życia. Kraków : Impuls (s.89-108).

Wiedza K_W05 K_W06 K_W10 K_W13 K_W15

Student ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę na temat subdyscyplin i specjalności pedagogi-ki, obejmującą terminologię, teorię i metodykę. Student definiuje pojęcie poradnictwa rodzinne-go, jego zakres tematyczny, charakteryzuje etapy rozwoju rodziny oraz czynniki sprzyjające i zaburzające funkcjonowanie rodziny. Student wymienia rodzaje poradnictwa, jego subdyscypliny oraz charakteryzuje każdą z nich.

Student ma pogłębioną wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia zarówno w aspekcie biologicznym jak i psychologicznym oraz społecznym. Student opisuje pojęcie transmisji trans generacyjnej i jej roli w życiu jednostki

Student ma uporządkowaną wiedzę o celach, organizacji i funkcjonowaniu instytucji edukacyj-nych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, pogłębioną w wybranych zakresach. Student wymienia instytucje zajmujące się poradnictwem rodzinnym, opisuje na czym polega poradnictwo rodzinne w tych instytucjach.

Student ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących. Student identyfikuje znaczenie relacji w rodzinie pochodzenia dla relacji między małżonkami i ich dziećmi. Wyjaśnia znaczenie relacji między małżonkami dla zdrowia psychicznego i zachowania dziecka.

Student ma uporządkowaną wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej, pomocowej i terapeutycznej, pogłębioną w wybranych zakresach. stu-dent posiada pogłębioną wiedzę o problemach rodziny . Student opisuje znaczenie doświadczeń rodzinnych dla zachowania każdego z uczestników porady rodzinnej.

Umiejętności K_U02 K_U04 K_U07 K_U10 K_U12

Student potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych , pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych. . Student wykorzystuje wiedzę psychologiczną do analizowania relacji między małżonkami oraz między rodzicami a dziećmi oraz wyprowadza wnioski dla poradnictwa rodzinnego.

Student potrafi w sposób klarowny, spójny i precyzyjny wypowiadać się w mowie i na piśmie, posiada umiejętność konstruowania rozbudowanych ustnych i pisemnych uzasadnień na tematy dotyczące różnych zagadnień pedagogicznych z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych, korzystając zarówno z dorobku pedagogiki, jak i innych dyscyplin naukowych. Student samo-dzielnie opracowuje pracę na temat poradnictwa rodzinnego, korzystając z literatury psycholo-gicznej.

Student ma pogłębione umiejętności obserwowania, diagnozowania, racjonalnego oceniania złożonych sytuacji edukacyjnych oraz analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań. Student obserwuje i diagnozuje problemy wymagające pomocy doradcy rodzinnego.

Student potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej działalności pedagogicznej sposób postępowania, potrafi dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania pojawiających się zadań zawodowych. Student, posługując się wiedzą teoretyczną, proponuje własne wyjaśnienie przyczyn trudności rodzinnych, dyskutuje je w kontekście wiedzy teoretycznej oraz proponuje rozwiązania problemu stosując odpowiednie metody pracy.

Student potrafi pracować w zespole; umie wyznaczać oraz przyjmować wspólne cele działania; potrafi przyjąć rolę lidera w zespole. Student pracuje w grupie, w parach w trakcie ćwiczeń, przyjmuje rolę lidera w podgrupie ćwiczeniowej.

Kompetencje społeczne (postawy) K_K01

Student ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego.

Student jest zorientowany na podnoszenie swojej wiedzy i umiejętności z zakresu poradnictwa rodzinnego poprzez uczęszczanie na wykłady i ćwiczenia oraz aktywny w nich udział.

Wykład: znajomość treści prezentowanych na wykładzie oraz literatury przeznaczonej do samodzielnego studiowania

Ćwiczenia: obecność i aktywny udział w zajęciach oraz przygotowanie pracy pisemnej